“Als de boedelbak wordt uitgepakt staan al veel kinderen  met grote ogen te kijken wat er uit komt : het prikkelt en daagt hen uit. Wat een vrijheid om zelf te bepalen en te verzinnen wat je met de materialen doet; een verademing…..voor zowel de kinderen als de pedagogisch medewerkers.” Tilly Kuiper, stafmedewerkster BSO, KION Kinderopvang

De Loose Parts boedelbak komt naar je toe!

Bij de Pop-up Play ‘Spelen met Spullen’ komen wij langs met een grote aanhanger vol met loose parts die er voor gaan zorgen dat kinderen vrij spelen en hun eigen ding doen. Volwassenen zien de waarde van loose parts in de praktijk en krijgen uitleg over de begeleiding ervan. Vanaf 1 uur tot een hele dag, bijvoorbeeld voor een middag BSO (en KDV), het eindfeest van scholen, vakantieprogramma van de BSO of bij het straatfeest op een veldje in de buurt. Zie Blog en foto's van bezoek aan BSO's.

Voor de spullen hebben wij in Kringloop Zeist een geweldige samenwerkingspartner gevonden. Zij zien het gebruik van kringloopmaterialen als een goed voorbeeld van aandacht voor duurzaamheid en bewustwording bij kinderen, hun ouders en begeleiders. Het is her-hergebruik van spullen, hoe mooi is dat.

Spelen met Loose Parts verbeter de speelomgeving van kinderen

‘Loose Parts Play’ is het spelen met losse spullen en materialen die geen speelgoed zijn, het zijn spullen zonder gedefinieerd gebruik die door kinderen zelf kunnen worden verplaatst, aangepast, gecontroleerd, gewijzigd en gemanipuleerd. Bijvoorbeeld kratjes, kabelrollen, buizen en slangen of natuurlijke materialen als stammetjes, takken en stenen. Het verzamelen en verzorgen van loose parts en het faciliteren en begeleiden in de praktijk kent diverse aandachtspunten. Wat zijn ‘speelbare’ materialen, welke materialen bieden ‘affordances’, speelmogelijkheden voor een brede leeftijdsgroep, hoe kom ik aan deze materialen, bij voorkeur kosteloos, en hoeveel is er nodig. Hoe begeleid je het spelen met loose parts, en hoe ga je om met ‘verzamelen’ en  ‘kapot maken’.

Training: Faciliteren en begeleiden van ‘Loose Parts Play’

In deze training krijgen begeleiders, professionals, vrijwilligers en ouders, de theorie en achtergronden mee en praktische tips voor hoe je kinderen de ruimte geeft bij het spelen met loose parts. Met filmpjes en foto’s van mooie voorbeelden uit Groot Brittanië en Australië. En er wordt ook zelf gespeeld met loose parts om zelf te ervaren wat het is en wat het met je doet.

Het Loose Parts Pakket: Start nu met Spelen met Spullen!

Bestel een auto vol met een pakket Loose Parts. Deze wordt op het speelplein uitgeladen zodat er direct door een groep kinderen mee kan worden gespeeld. Geschikt voor ca. 20 kinderen tegelijk vrij spelen. Kijk hoe kinderen er meteen mee aan de slag gaan, begeleiders worden zich in de praktijk bewust van de meerwaarde van Loose Parts.

In het pakket zitten materialen zoals kabelrol, rollator, tapijtrollen, draagbaar, toetsenbord, kleden, kratjes, planken, en een blauwe ton (nieuwwaarde 109,-), voor ca. 20 kinderen speelplezier geschikt. Het pakket Loose Parts kan aangekocht worden voor € 250.

Een uitleg over loose parts:

Vrij spelen met spullen

Een belangrijke taak van de playworker, en dus van ons als wij die rol op ons nemen, is het zo aanpassen van de speelomgeving dat er voor kinderen voldoende te doen is. We proberen kinderen de verscheidenheid en nieuwigheid te bieden, die zij ook zouden zoeken als ze hun eigen gang konden gaan (Hughes, 2010).

Een mooie manier om een speelomgeving te bieden die uitdaagt en de autonomie van kinderen vergroot, is door middel van zogenaamde ‘loose parts’: losse spullen om mee te spelen, maar die geen speelgoed zijn. Denk aan zaken als een oude bureaustoel, een paar kratjes en planken, tapijtrollen of natuurlijke materialen als stammetjes en takken. Dit zijn materialen zonder gedefinieerd gebruik die door kinderen zelf kunnen worden verplaatst, aangepast, gecontroleerd, gewijzigd en gemanipuleerd. Losse spullen, ook genoemd open-eind-materiaal, zijn niet gedefinieerd. Integendeel, ze nodigen kinderen uit om hun eigen verbeelding en creativiteit te gebruiken en hun eigen spel vorm te geven. Dit biedt voor elk kind de passende/geschikte gebruiksmogelijkheden (‘affordances’) voor elke speelsituatie. Het aanbieden van voldoende divers open-eind materiaal zorgt voor veelzijdigheid, voor het spelen op hoogte, snelheid, stoeien etc., voor flexibiliteit in de speelmogelijkheden en voor complexiteit: de variatie in uitdaging en risico-niveaus voor individuele kinderen. Bij de speeltips aan het eind van dit artikel zijn meer voorbeelden te zien van loose parts die vaak te vinden zijn in eigen kelder, zolder of garage. Of ze zijn wel ergens te regelen, denk ook aan de kringloopwinkel. Loose parts kan je als ouders voor je eigen kinderen in de tuin of op straat gebruiken. Scholen en kinderopvang kunnen het op het speelplein inzetten tijdens de pauzes.[1]

[1] Zie voor een voorbeeld het interview met Martin van Rooijen over Spelen met spullen in de BSO: Overduin, 2016. Zie Publicaties.

Een uitgebreide beschrijving van de meerwaarde van Loose Parts is te lezen in het artikel dat ik schreef voor het Korczak jaarboek, hieronder te downloaden.